Stoomtractie op Java 1996
In 1996 hebben we een reis gemaakt door Java om de daar toen nog actieve stoomtractie te zien. Stoom was nog te vinden bij suikerfabrieken en op de jati (= teakhout) plantage bij Cepu.
We weten niet of van die stoom anno 2012 nog iets over is en daarom hebben we de beschrijving van de beelden maar in de verleden tijd opgesteld. De beelden zijn gedigitaliseerde dia's.
We begonnen de reis in Surabaya om per lijnbus naar Cepu te gaan. Daar is een jatiplantage en de boomstammen werden daarvandaan per stoomlocomotief vervoerd naar het station. Dat gebeurde echter niet elke dag en op de dag dat we daar waren bleek helaas niets te rijden.
Van Cepu ging het naar de plaats Pati waar de suikerfabriek Pakis Baru nog volop van stoomlocomotiefjes gebruik maakte om het suikerriet van de velden naar de fabriek te vervoeren. We zagen echter ook al vrachtwagens met suikerriet rijden. De vrachtwagens konden echter niet tot in de fabriek komen en daarom werd hun lading vlak voor de ingang in wagons overgeladen die vervolgens met een locomotief de fabriek in werden getrokken of geduwd. Dat beeld zouden we tijdens deze reis nog vaker zien.
Van Pati gingen we naar Tasikmadu (bij Solo), naar de gelijknamige suikerfabriek. Die fabriek beschikte over grotere stoomlocomotieven en die reden ook nog naar de velden en terug.
Vervolgens gingen we naar de suikerfabriek Pagottan bij Madiun. Daar bleken de stoomlocomotiefjes nog maar een bescheiden taak te hebben. Ze vervoerden wagons met suikerriet van het voorterrein van de fabriek, waar het riet per vrachtwagen werd aangevoerd en overgeladen, naar en tot in de fabriek. Voor die taak waren echter ook diesellocjes beschikbaar en daarom zagen we een aantal stoomlocomotiefjes in desolate toestand terzijde staan.
Ten zuiden van Malang bevindt zich de suikerfabriek Kebon Agung. In 1988 hadden we daar een stoomlocomotief gefotografeerd die met suikerriet naar de fabriek onderweg was. In 1996 waren er nog steeds stoomlocomotiefjes, maar die mochten toen alleen nog maar met lege bakken van de fabriek naar de velden rijden. Waren de bakken met suikerriet gevuld, dan moest een dieselloc er aan te pas komen om de bakken terug naar de fabriek te brengen en de stoomloc reed er als losse loc achteraan. Blijkbaar was hun trekkracht onvoldoende geworden.
Jatiplantage in Cepu
De locomotief Bahagia (= het geluk) in gelukkiger tijden
In deze bak werden de boomstammen vanuit het bos afgevoerd
De werkplaats in Cepu
PG (Pabrik Gula = suikerfabriek) Pakis Baru in Pati
De locomotief passeert een hoop van zijn eigen brandstof, afval van de suikerproductie
PG Tasikmadu bij Solo
De locomotief vervoert zijn eigen brandstof
En suikerriet natuurlijk!
Deze locomotief is vervaardigd voor de pangeran (= prins) van Solo
PG Pagottan bij Madiun
Stoom- en diesellocomotieven wachten tot ze de fabriek in mogen rijden
Jos in actie
Het overlaadstation waar de wagons met suikerriet worden beladen
PG Kebon Agung bij Malang
De locomotief keert als losse loc van het veld terug naar de fabriek
En rijdt het fabrieksterrein op
Onderwijl brengt de dieselloc het suikerriet naar de fabriek
In 1988 ging het nog anders toe: stoomloc met volle wagons bij Kebon Agung