maandag 14 juli 2008 fietstocht Berlijn - Chorin
Vandaag vertrekken we al vroeg en de fietsen rijden prima. We volgen de Torstraße tot aan de kruising met de Schönhauser Allee en op dat punt pakken we de fietsroute op. De route kruist de Bernauer Straße, waar de Muur liep, en volgt daarna het vroegere verloop van de Muur. Hier valt onze route samen met de Mauerradweg. We bereiken het stadsdeel Pankow met het kasteel Schönhausen, jarenlang het 'werkpaleis' van de eerste president van de DDR, Wilhelm Pieck. We zien van het kasteel niet meer dan de hoge muur om het terrein heen, als we de idyllische route langs het riviertje de Panke (waar Pankow naar is genoemd) volgen. We volgen de Panke stroomopwaarts en rijden vervolgens langs de lijn van de S Bahn naar Buch, waar we een fietsend echtpaar tegenkomen dat op de terugweg is naar Berlijn, na ook de Berlin – Usedomroute (eigenlijk Usedom – Berlin) te hebben gereden. Ze vertellen dat de route heel mooi is.
Even verder bereiken we het S Bahn station van Bernau, het eindpunt van de S Bahn uit Berlijn. We hadden de fietsen tot dit station mee kunnen nemen in de S Bahn, maar dan hadden we de rit langs de Panke gemist.
Aan de Mauerradweg: viaduct onder het voormalige emplacement van het Güterbahnhof Eberswalder Straße
De Berliner Straße in Pankow met op de achtergrond de spoorbrug van het station Pankow van de S Bahn
Het riviertje de Panke in het Schloßpark van Pankow
We rusten uit in het stadje Bernau. Het stadje is voorzien van een stadsmuur met een Steintor en een Hungerturm. De St Marienkirche is een fraai voorbeeld van baksteengothiek, maar blijkt te zijn gesloten (alleen 's middags opengesteld). We gaan op het terras van de bakker zitten en bestellen koffie met gebak. Deze formule zouden we tijdens de rit naar de Oostzee nog een paar keer herhalen.
Steintor (links) en Hungerturm (rechts) in Bernau
We fietsen om de vestingwerken heen en het blijkt dat de binnenstad grotendeels in DDR stijl is herbouwd na verwoestingen aan het eind van de oorlog, toen het Rode Leger richting Berlijn opmarcheerde. We zouden later nog enkele, veel ergere, voorbeelden zien van dergelijke herbouw, in Bernau viel het eigenlijk nog mee. In de DDR tijd werden blokken flats (Plattenbau) plompverloren in het historische weefsel van een binnenstad neergezet, waar die verwoest of sterk beschadigd was. De flats zijn nu van een kleurtje voorzien en zien er ook anderszins opgeknapt uit. In de groene rand rond de vestingmuur staan allerlei monumenten, een uit het keizerrijk (herinnerend aan de zege van 1871 op de Fransen), een van het Rode Leger en een recent monument voor gefusilleerde deserteurs uit de tweede wereldoorlog.
Stadsmuur van Bernau
Plattenbau in Bernau met de toren van de Marienkirche op de achtergrond
Voorbij Bernau strekt zich het Naturpark Barnim uit. Dit gebied zou een van de fraaiste onderdelen van onze tocht blijken te zijn. In de ijstijd is hier een bekken met smeltwater gevormd, het Biesenthaler Becken (genoemd naar het stadje Biesenthal aan de noordrand van dit bekken). Dit gebied is vrij nat en kent een bijzondere flora en fauna. Inderdaad zien we planten die we nog nooit hadden gezien. Het landschap is zacht glooiend, met verspreide meertjes en we kruisen een paar beken met opvallende waterplanten langs de oevers. We passeren bossen en weilanden met koeien. De rust is het opvallendste kenmerk van dit deel van de route, we komen nagenoeg niemand tegen.
De enige nederzetting is Lobetal, dat in 1906 door een Berlijnse dominee is gesticht als kolonie voor daklozen. Later kwamen er ook gehandicapten te wonen en we zien allerlei werkplaatsen waar gehandicapten kunnen werken.
Naturpark Barnim
In het Biesenthaler Becken
In Biesenthal staat een klein gemeentehuis in vakwerkstijl. Het dorp ligt hoger dan het landschap waar we net uitkomen, inderdaad ligt het op de rand van een geologisch bekken. Een bord verklaart dat het dorp op een eindmorene is gebouwd. Dat is het eind van een ijstong waar het met het ijs meegevoerde materiaal wordt afgezet. Onder meer grote stenen, waar we een exemplaar van zien op het dorpsplein.
Het gemeentehuis van Biesenthal
Dwars door de bossen, waarbij we twee keer de Autobahn kruisen, bereiken we het punt waar we de alternatieve route moeten inslaan. Ons hotel is namelijk in Chorin en dat ligt aan de alternatieve route. Deze route is wel langer dan de eigenlijke route voor vandaag en daardoor wordt dit het langste dagtraject van deze fietstocht.
Op weg naar Finowfurt
Uitstekende bewegwijzering!
Bij Finowfurt bereiken we het Finowkanal en onze route loopt via de Treidelweg (jaagpad) aan de noordkant van het kanaal.
Het Finowkanal is het oudste nog bevaarbare kanaal van Duitsland, het dateert al uit de 17de eeuw, maar verloor zijn betekenis na de aanleg van het Oder-Havelkanal in 1914. In de 19de eeuw hebben zich veel industrieën langs het kanaal gevestigd en zijn tal van sluizencomplexen gebouwd. De industrieën zijn in verval geraakt en de scheepvaart is nu beperkt tot pleziervaart, speciaal voor natuurliefhebbers. De oevers zijn weelderig begroeid en hier en daar liggen vervallen fabrieken aan het water, zoals de voormalige papierfabriek Wolfswinkel. Verder zien we veel volkstuincomplexen langs de route.
Papierfabriek Wolfswinkel aan het Finowkanal
We maken een zijsprongetje door de Messingwerk Siedlung te bezoeken, een ensemble van woningen, kantoren en een watertoren van de vroegere Messingwerke, een toeleverancier voor de wapenindustrie. De vroegere fabrieksgebouwen aan het kanaal zijn verdwenen of staan leeg en zijn dan al ernstig vervallen, want de fabriek is na de Wende gesloten. Het complex is ontstaan aan het eind van de 17de eeuw, maar de gebouwen die we zien dateren van 1913 en later. De woningen en kantoorgebouwen zijn nog in gebruik.
Messingwerk Siedlung
We passeren Eberswalde (het centrum ligt aan de overkant van het kanaal), drinken en eten wat bij een van de sluizen (de voormalige sluiswachterswoning is nu een restaurant met terras aan het water) en bereiken het Schiffshebewerk (scheepslift) van Niederfinow. Het Finowkanal is dan al uit beeld geraakt, dat kanaal loopt vanaf Niederfinow door naar de Oder, weer via een aantal sluizen, en de scheepslift staat los van het Finowkanal.
De scheepslift van Niederfinow verbindt het Oder-Havel-Kanal met het 36 meter lager gelegen dal van de Oder. Het bouwwerk is in 1934 gebouwd ter vervanging van het naastgelegen sluizencomplex, waarvan nog restanten bestaan.
Gelukkig blijkt de scheepslift te werken als we er zijn en kunnen we er een video van maken. Als we te dichtbij komen, worden we via een megafoon tot de orde geroepen.
Schiffshebewerk Niederfinow
Voor de dorpskom van Liepe slaan we linksaf en nemen een kasseienweg (kinderkopjes) die in zeer slechte toestand verkeert. De weg loopt wel door een schitterend bos en we komen niemand tegen. De weg eindigt bij het klooster Chorin en we moeten even zoeken naar het hotel Haus Chorin. Daar blijkt onze bagage al te zijn aangekomen. Het is al half zeven als we aankomen.
In het restaurant wordt volop met honing gewerkt en er zijn ook potten honing te koop. We kopen een pot kastanjehoning voor de buurvrouw.
Na het eten lopen we langs het meer Amtssee en door het park naar het klooster Chorin. Het (voormalig) Cistercienzerklooster is een vroeggotisch (13de eeuws) bakstenen gebouwencomplex. Het ligt fraai in een dal, onder de rand van een eindmorene en er staan forse bomen omheen. Er worden muziekuitvoeringen gegeven, maar niet nu wij er zijn.
Het klooster Chorin in het landschap
Chorin: westgevel van de kloosterkerk
Naar 11, 12 en 13 juli Berlijn Naar 15 juli fietstocht Chorin Prenzlau