Rondje Radewijk
Op Tweede Pinksterdag, 9 juni 2014, hebben we deelgenomen aan het Rondje Radewijk. Het Rondje is een fietstocht rond de buurtschap Radewijk (of Roke in het plaatselijk Saksisch dialect) in de gemeente Hardenberg. Radewijk ligt met de aangrenzende buurtschappen in een stukje Nederland dat wigvormig Duitsland binnendringt. Vandaar ook de naam: Radewijk betekent nederzetting aan de rade, dus aan de grens.
Landschappelijk is dit gebied bijzonder interessant, het vormt de overgang tussen de beboste stuwwal net over de Duitse grens en het Vechtdal. Het gebied was van oudsher nat, de beken die er doorheen stromen om het water van de stuwwal af te voeren naar de Vecht traden met regelmaat buiten hun oevers en zo vond veenvorming plaats. Dit laaggelegen gebied is in de vorige eeuw drooggelegd en rationeel verkaveld. Rond de buurtschappen is het oorspronkelijke landschap met zijn akkertjes en boompartijen nog het best bewaard gebleven.
Het landschap dat we al fietsend ervoeren is qua grondgebruik typisch voor het moderne Nederlandse agrarische cultuurlandschap. Veel kleinere boerenbedrijven zijn opgeheven en de bijbehorende gronden zijn door naburige bedrijven aangekocht. Daardoor zijn veel voormalige agrarische bedrijfswoningen en andere gebouwen in gebruik genomen door stedelingen. De resterende agrarische bedrijven zijn uitgebreid en er vindt intensieve veehouderij plaats. Enorme stallen met geiten en ander vee zijn dominant in het vlakke land aanwezig en de landbouwpercelen worden doorgaans benut voor de teelt van snijmais en ander veevoer. Er zijn niet veel runderen meer te zien in de weilanden, wel is er een buffelfarm en worden er bijzondere schapen gehouden. En paarden natuurlijk. Niet-agrarische functies hebben in sommige gevallen bezit genomen van voormalige agrarische percelen. Zo troffen we een palingkwekerij en -rokerij aan, een pottenbakkersatelier, een theeschenkerij, een zorgboerderij en enkele minicampings. Het landschap wordt op die manier steeds meer een recreatielandschap, bestemd voor de zich verpozende stedeling. Ideaal voor een ontspannende fietstocht.
Dit jaar werd voor het eerst een fietstocht georganiseerd. De tocht voerde langs 11 toeristisch interessante objecten. We startten bij de voormalige boerderij De Oude Linde aan de Wielenweg, het woonhuis van Ben en Mathijs. De weg leidt naar de buurtschap Wielen, net over de Duitse grens. Wielen zal wel ''wellen'' betekenen, bronnen dus, waar het uit de stuwwal zijgende water aan de oppervlakte komt. Die wellen vormen waterlopen, zoals de Wellebeek, die we op onze fietstocht nog zouden tegenkomen.
De Wellebeek
Van De Oude Linde loopt de Wellebeekweg omhoog naar de boerderij De Wellehoek. De boerderij ligt tegen de stuwwal aan, nog net op Nederlands grondgebied (al betrekken de bewoners hun elektriciteit van het Duitse net). De Wellebeek stroomt door hun tuin en is op prachtige wijze in de tuin opgenomen. De bewoners hebben op een tafeltje aan de beek documentatie neergelegd over de geschiedenis van hun boerderij en van de hele omgeving. De tuin is schitterend, leuke borders die in de randen van het perceel op natuurlijke wijze overgaan in het gradientrijke landschap.
De Wellebeek is ingepast in de tuin van De Wellehoek
De Wellehoek
Een modderig paadje brengt ons, langs een van de bronnen, naar het Duitse Wielen. Er is geen grenspaal te zien. Van Wielen gaat het over een rechte weg naar de Pekelbrug over de Radewijkerbeek, die hier de grens vormt met Nederland. De Pekelbrug speelde een rol in de smokkelarij, die hier eertijds welig tierde. Geen smokkel van pekel kennelijk, maar wel van Duitse jenever.
De Pekeldijk
We rijden al snel door het laaggelegen verkavelde landschap met zijn forse agrarische bedrijven. In de Aspergetuin De Vossebelt treedt een verhalenvertelster op, die ons het verhaal van Radewijk als voormalig smokkelparadijs vertelt. De korenmolen Windlust speelde een centrale rol in de smokkelarij en via allerlei weggetjes bereiken we later de molen. De molen lijkt ons wat al te zeer een kermisattractie (anderen denken daar blijkbaar anders over, want het is er zeer druk) en dus fietsen we door. Het landschap wordt nog opener en biedt ons fraaie vergezichten op de beboste stuwwal. Zo zien we ook dat de lucht gaandeweg betrekt en we horen gerommel in de verte. Maar het blijft prachtig zonnig als we langs de Vijvertuinen van Ada Hofman naar de Buffelfarm Kelder fietsen. We zien inderdaad enkele vervaarlijke buffels en kopen buffelkaas.
Gezicht op de korenmolen Windlust
Op de buffelfarm
Gezicht op de stuwwal
De lucht betrekt nu echt en we fietsen stug door naar ons beginpunt, De Oude Linde. Daar aangekomen worden we getrakteerd op een flinke stortbui. Gelukkig gooit Ben de schuur open en daar staan we met circa 60 man te schuilen voor de regen. Als de regen voorbij is, zien we twee doorweekte fietsers aankomen. Het zijn Bart en Age, die in het open landschap door de stortbui zijn overvallen. Gelukkig hebben ze een verschoning bij zich.
Op de terugweg naar huis bezichtigen we het Jodenbergje aan de oever van de Vecht even buiten Hardenberg. Het is een voormalige joodse begraafplaats op een geheimzinnig bergje. Het is nog een hele toer om er te komen, het bordje Verboden Toegang op de dijk langs de Vecht negeren we maar.
Het Jodenbergje aan de Vecht
Het was een prachtige fietstocht door een hoogst interessant gebied. Hoogtepunt was voor ons de boerderij De Wellehoek, door zijn sublieme ligging in het landschap en de wijze waarop de Wellebeek in de tuin is ingepast. Het Rondje Radewijk was een lofwaardig initiatief van Ben die de route bedacht en voorbereid heeft. Aan de fietstocht zullen zo'n 1.000 mensen hebben deelgenomen, dus mag van een doorslaand succes worden gesproken. Vatbaar voor herhaling!