J en G

Naar België, 14 t/m 16 september 2023

Een reis naar België is altijd weer een belevenis en ook altijd in positieve zin. Het land is zo dichtbij en toch zo geheel anders dan wat wij gewoon zijn. In de loop van dit verslag worden daar enige voorbeelden van gegeven. Op vrijdag 15 september hadden we een GGC-evenement in Vlaams Brabant en we hebben er, met Bert samen, een paar dagen aan vastgeknoopt. Ons bed and breakfast was in Rillaar bij Aarschot, op geringe afstand van de plaatsen waar we op vrijdag moesten zijn: Bierbeek en Leuven.

We vertrekken al vroeg via Hilversum, waar Bert woont, naar de Belgische grens, de hele A27 afrijdend. Na de afslag Ulvenhout gaat het al meteen mis, want we blijken ons te bevinden op de weg naar Chaam en niet op de weg naar Meerle en vervolgens Hoogstraten. Vanuit Chaam bereiken we dan toch Hoogstraten.

Hoogstraten is de parel van de Antwerpse Kempen en de toren van de St Katharinakerk is de hoogste toren van de streek. Met zijn 105 meter steekt hij de Domtoren van Utrecht naar de kroon. De kerk werd gebouwd tussen 1525 en 1550 in opdracht van Antoon van Lalaing en Elisabeth van Culemborg, graaf en gravin van het graafschap Hoogstraten. Hun albasten grafmonument bevindt zich nog steeds in de kerk, maar de tombe is wegens restauratiewerkzaamheden aan de kerk volledig ingepakt. Wegens de restauratie is de kerk gesloten voor bezoek, maar we vinden de deur open staan en gaan toch voorzichtig naar binnen. Tussen de bouwstellingen treffen we een heer met bouwhelm aan die ons vraagt hoe we in de kerk geraakt zijn. Op ons antwoord dat de deur openstond is zijn reactie dat hij ons wel de kerk wil laten zien, voor zover mogelijk. Hij wijst ons op een glasraam: "Het Laatste Avondmaal met de acht Staten van Holland" (1535), een geschenk van de Staten van Holland aan het grafelijk echtpaar. Het was de bedoeling dat de graaf en gravin na aanvaarding van dit geschenk (''poging tot omkoping'', aldus onze gids) zouden kiezen voor Oranje in plaats van voor de Spaanse koning, maar die poging was vergeefs. Hoogstraten bleef Spaans, later Oostenrijks en daarom is het voormalig graafschap nu een deel van België. Een ander glasraam bevat dan ook een beeltenis van de eerste koningin van België, Louise-Marie, geboren prinses van Frankrijk. Zij is afgebeeld met achter haar haar patroonheilige, de H. Lodewijk van Frankrijk. We verlaten de kerk, na nog een blik te hebben geworpen op de koorbanken. Een van beide koorbanken is voorzien van beeldjes van mannelijke heiligen, aan de overzijde zijn vrouwelijke heiligen afgebeeld. Helaas zijn bij een eerdere restauratie beide koorbanken van plaats verwisseld en zijn de mannelijke heiligen terecht gekomen aan de vrouwenkant van de kerk (dus links bij binnenkomst) en omgekeerd. Die situatie wordt bij de lopende restauratie niet hersteld.

Een korte wandeling brengt ons naar het Begijnhof. Het Begijnhof van Hoogstraten ontstond voor 1380, maar werd later flink uitgebreid. Het aantal begijnen steeg tot 160 maar nam daarna gestaag af, het laatste begijntje vertrok in 1972. Het hof verkommerde, maar is gered door een aantal actieve burgers. De huisjes zijn nu weer allemaal bewoond en elk huisje heeft een eigen tuintje aan de achterkant. De kapel neemt een prominente plaats in en is nog altijd in gebruik.

We vervolgen onze weg en bezoeken de Norbertijnenabdij van Tongerlo. De abdij werd gesticht omstreeks 1130. Het kloostercomplex is gigantisch en is opgebouwd uit gebouwen uit verschillende perioden. Het poortgebouw is het oudste deel en is laat-romaans en gothisch. Door de poort betreden we een immens plein met meteen rechts het classicistische abtshuis. Boven de ingangspartij lezen we de tekst Festina Lente, blijkbaar de lijfspreuk van de abt. De tekst betekent: ''haast u langzaam''. Aan de overzijde staat de neogothische kerk. Er hangt een geprinte replica van het schilderij ''Het Laatste Avondmaal'', dat elders in de abdij hangt en momenteel in restauratie is. Het schilderij komt uit het atelier van Leonardo da Vinci en naar verluidt heeft de grote meester er zelf ook aan gewerkt. Het is een copie van het gelijknamige fresco in Milaan, dat sterk geleden heeft door weersinvloeden en omdat de kloosterlingen aldaar er een deur in hebben gemaakt. Ons valt vooral de afbeelding op van de apostel Johannes. Hij lijkt opvallend veel op de Mona Lisa en het lijkt wel of daar hetzelfde model voor heeft geposeerd. Later kopen we in de abdijwinkel een boek over Da Vinci om meer hierover te weten te komen.

De laatste stop vandaag is het kasteel van Westerlo, sinds 1484 in het bezit van de prinsen De Merode. Het kasteel is vanaf de openbare weg niet te zien door het omgevende bos. Een wandelpad langs de snelstromende Grote Nete brengt ons dichtbij het nogal plomp uitgevallen kasteel. We lezen later in een brochure: ''De donjon (= woontoren) werd rond 1300 opgetrokken in de ijzerzandsteen van de streek. De toren vormt het kerngebouw van het kasteel waartegen de beide zijvleugels schrijlings aanleunen. Dit verleent aan het grondplan een echte kruisvorm''. Gebouwen van ijzerzandsteen zouden we later nog in Aarschot tegenkomen. Dat de bodem ijzerhoudend is, zien we ook aan het water van de Grote Nete.

We melden ons tegen 17 uur bij ons B&B in Aarschot-Rillaar. De dag wordt afgesloten in een restaurant op de Grote Markt van Aarschot. Deze markt is, net als de rest van Aarschot, in de twee wereldoorlogen sterk gehavend en wat we zien is historiserende nieuwbouw van omstreeks 1920 en 1950. We wandelen langs de kerk en de Demer, over het (deels herbouwde) begijnhof en langs de 's-Hertogenmolens.

Naar overzicht trips 2022 en 2023

Naar pluktuin Fleurderij , Abdij van Park , kruidtuin van Leuven en Groot begijnhof